Stanowiska Pracy dla Produkcji – Indywidualne Stanowiska Montażowe
Stanowiska montażowe są kluczowym elementem każdego procesu produkcyjnego. Ich efektywność i ergonomia mają bezpośredni wpływ na zdrowie pracowników oraz ogólną wydajność produkcji. Przyjrzyjmy się różnym typom stanowisk montażowych, w tym tych wykorzystywanych w produkcji seryjnej i małoseryjnej.
Stanowiska montażowe dopasowane do różnych typów produkcji
Stanowiska montażowe różnią się od siebie ze względu na specyfikę procesu produkcyjnego oraz wymagania danej branży. Mogą to być stanowiska montażowe do produkcji seryjnej, gdzie produkty przechodzą przez szereg zdefiniowanych etapów montażu na przypisanych do tego stanowiskach. Każde stanowisko jest wtedy zazwyczaj dedykowane do wykonania określonych zadań lub montażu określonych komponentów. W zautomatyzowanych procesach praca ludzka jest zastępowana przez roboty oraz systemy transportowe.
Stanowiska montażowe mogą być również wyposażone w roboty współpracujące (tzw. collaborative robots, cobots), zaprojektowane do współpracy z ludźmi w procesie montażu. Roboty współpracujące mogą być elastycznie programowane i łatwo dostosowywane do różnych zadań, co czyni je idealnymi do produkcji o zmiennej wielkości serii.
W przypadku produkcji niestandardowej lub małoseryjnej stanowiska mogą być projektowane bardziej elastycznie. Mogą to być stanowiska modularne lub uniwersalne, które można łatwo dostosować do różnych produktów lub zadań montażowych.
Na stanowiskach montażowych przy których pracują operatorzy, niezwykle istotne znaczenie odgrywa ergonomia. Bez względu na rodzaj produkcji, ergonomia jest kluczowa dla zdrowia pracowników i efektywności pracy. W tym artykule właśnie ergonomii i wydajności poświęcimy największą uwagę, skupiając się na tego typu stanowiskach roboczych.
Główne cechy dobrego stanowiska montażowego – 8 zasad ergonomii
Przy projektowaniu stanowisk roboczych należy kierować się poniższymi zasadami ergonomii, tak aby zapewnić operatorom jak najlepsze warunki pracy:
Wzrost i wysokość robocza
Optymalna wysokość robocza opiera się na wzroście pracownika i rodzaju wykonywanej czynności. Średnia optymalna wysokość robocza dla stanowisk siedząco-stojących wynosi 1125 mm.
Obszar roboczy
Powinien zawsze mieścić się między 800 mm a 1500 mm wysokości. Należy unikać pracy powyżej wysokości serca oraz pracy poniżej 800 mm, ponieważ zginanie powoduje nadmierne obciążenie ciała pracownika. Pracownicy powinni wykonywać dynamiczne czynności z częstymi zmianami postawy, takie jak zmiana między staniem a siedzeniem.
Obszar zasięgu
Wszystkie pojemniki, sprzęt i elementy obsługi powinny być łatwo dostępne i umieszczone w anatomicznym/fizjologicznym zakresie ruchu pracownika. Jeśli to możliwe, należy unikać obrotów tułowia i ruchów ramion, szczególnie pod obciążeniem.
Dostarczanie części
Wszystkie odległości chwytu powinny być jak najkrótsze. Pojemniki na części powinny być umieszczone w bezpośrednim zasięgu pracownika.
Pole widzenia
Należy unikać zbędnych ruchów głowy i oczu. Utrzymywanie obiektów w jednolitej odległości od oczu pracownika eliminuje konieczność ponownego skupiania wzroku.
Oświetlenie
Idealne warunki oświetleniowe zapobiegają przedwczesnemu zmęczeniu, poprawiają koncentrację i zmniejszają ryzyko błędów. Należy unikać wysokich kontrastów, odblasków i refleksów.
Regulacja sprzętu na stanowisku roboczym
Prawidłowa regulacja sprzętu roboczego pomaga zminimalizować wymagane ruchy, co zmniejsza wysiłek fizyczny i absencję pracowników.
Narzędzia planistyczne
Ergonomiczne projektowanie stanowisk pracy zaczyna się od planowania, np. z wykorzystaniem oprogramowania MTpro od Bosch Rexroth
Kluczowe aspekty dobrych stanowisk montażowych: projektowanie z myślą o wydajności i ergonomiczności
Projektowanie stanowisk roboczych musi skupiać się zarówno na wytwarzanym produkcie, jak i na pracowniku – tylko w ten sposób można maksymalizować produktywność i rentowność procesów produkcyjnych. Istotne jest tu wykorzystanie koncepcji Lean Production, ułatwiającej ciągłe doskonalenia procesów produkcji.
Wytwarzany produkt oraz pracownik są punktami odniesienia przy projektowaniu stanowisk roboczych: definiowaniu wysokości, szerokości i głębokości stanowiska pracy, a także przy rozmieszczaniu oświetlenia i sposobu dostarczania materiałów na stanowisko montażowe. Należy uwzględnić również akcesoria wspierające, takie jak tablice informacyjne, aby zapewnić dostęp do odpowiednich informacji w odpowiednim miejscu.
Pierwszy krok to zbadanie produktu i potrzeb związanych z jego montażem, co determinuje określenie wymiarów stołu roboczego oraz sposobu dostarczania komponentów do operatora stanowiska roboczego.
Następny etap to skupienie się na pracowniku i zaprojektowanie ergonomicznego stanowiska pracy, z uwzględnieniem 8 zasad opisanych powyżej. Należy uwzględnić optymalne rozmieszczenie narzędzi i dodatkowych akcesoriów. Nieprawidłowa postawa w miejscu pracy może skutkować stratą do 40% potencjalnej wydajności operatora. Koszt nieefektywnie zaprojektowanego stanowiska montażowego i/lub roboczego mierzy się wysokim wysiłkiem fizycznym potrzebnym do jego skompensowania. Taki wysiłek to siła i energia, które lepiej byłoby poświęcić na rzeczywiste wykonywanie zadań.
Niezwykle istotne jest zaplanowanie optymalnego sposobu dostarczania komponentów na stanowisko robocze, np. z wykorzystaniem podnośników stanowiskowych np. podnośniki stanowiskowych Bloksma. Ich zastosowanie znacząco zmniejsza lub całkowicie eliminuje czynność schylania się lub dźwigania wykonywaną przez pracownika produkcji. Powtarzające się dźwiganie ciężkich przedmiotów lub nieprawidłowe techniki dźwigania mogą powodować przeciążenie i urazy kręgosłupa, przeciążenie mięśni i stawów, co z kolei może prowadzić do różnych schorzeń.
Ergonomia stanowiska pracy
Wiele stanowisk pracy jest używanych na wielu zmianach. Oznacza to, że stanowiska te muszą być zaprojektowane dla pracowników o różnym wzroście. Optymalna wysokość robocza zależy od zakresu wzrostu ciała i rodzaju wykonywanej czynności. Biorąc pod uwagę różny wzrost pracowników, średnia optymalna wysokość robocza wynosi 1125 mm dla stanowisk siedząco-stojących. Możliwość osobnej regulacji wysokości podawania materiału i wysokości roboczej oznacza, że te regulowane stanowiska pracy mogą być dostosowane zarówno do różnych produktów, jak i różnych pracowników. Jest to klucz do stworzenia ergonomicznie zoptymalizowanego miejsca pracy.
Projektując ergonomiczne stanowisko robocze należy wziąć pod uwagę pojęcie tzw. naprzemiennego wysiłku. Oznacza to zmianę rodzaju aktywności fizycznej wykonywanej przez pracownika w trakcie pracy. Ważne jest, aby pracownik mógł przechodzić między różnymi pozycjami roboczymi i czynnościami, aby uniknąć długotrwałego utrzymywania jednej statycznej pozycji. Tego rodzaju naprzemienne działanie pomaga zmniejszyć obciążenie mięśni i stawów, poprawić krążenie krwi oraz dostarczanie tlenu do mięśni, co w efekcie może prowadzić do zwiększenia wydajności pracy i zmniejszenia ryzyka urazów oraz przewlekłych dolegliwości.
Rozwiązania od automationstechnik – tworzenie spersonalizowanych stanowisk montażowych i roboczych
Automationstechnik, jako Certyfikowany Partner Bosch Rexroth projektuje stanowiska robocze opierając się na rozwiązaniach tej niemieckiej firmy. Bosch Rexroth oferuje stanowiska z regulacją wysokości, co pozwala na dostosowanie ich do wzrostu pracowników oraz rodzaju wykonywanej pracy. Dzięki modułowej konstrukcji, stanowiska montażowe mogą być łatwo dostosowane do specyficznych potrzeb produkcyjnych, co jest kluczowe w zmieniającym się środowisku przemysłowym. Stanowiska Bosch Rexroth dostosowane są do pracy w warunkach, w których występują wyładowania elektrostatyczne – komponenty spełniają wymagania dotyczące ochrony ESDS (DIN EN 61340-5-1)
Przykładowe realizacje od AT
Dla jednego z klientów z branży automotive firma Automationstechnik zaprojektowała i zrealizowała ergonomiczne stanowiska robocze ze znormalizowanych i łatwych w montażu systemów profili modułowych Bosch Rexroth. Klientowi zależało, aby spełnić następujące warunki:
- Podniesienie wydajności pracowników,
- Zwiększenie komfortu pracy,
- Zapobieżenie chorobom zawodowym, zmniejszenie ilości zwolnień lekarskich.
-
-
Stanowiska zostały wyposażone w systemy szuflad, uchwyty pod monitory i oświetlenie ledowe, zapewniające optymalną widoczność podczas pracy operatorów.
Jesteś zainteresowany ergonomicznymi stanowiskami montażowymi? Skontaktuj się z Nami!